ŚWIADCZENIA NA RZECZ OBRONY

ŚWIADCZENIA OSOBISTE

Obowiązek świadczeń osobistych polega na wykonywaniu różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz przygotowania obrony państwa oraz zwalczania klęsk żywiołowych, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i likwidacji ich skutków. Obowiązek świadczeń osobistych może obejmować również obowiązek użycia posiadanych narzędzi prostych, a w stosunku do osób wykonujących świadczenia polegające na doręczaniu dokumentów powołania do czynnej służby wojskowej oraz wezwań do wykonania świadczeń, zwanych dalej „kurierami” – także posiadanych środków transportowych.

Czas wykonywania świadczeń osobistych nie może przekraczać jednorazowo:

• 2 godzin;
• 48 w stosunku do kurierów oraz osób dostarczających i obsługujących przedmioty świadczeń rzeczowych.

 Do czasu wykonywania świadczeń osobistych, o których mowa powyżej, wlicza się:

• czas dojazdu do miejsca wykonywania świadczenia osobistego i powrotu do miejsca pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad trzy miesiące, nie więcej jednak niż łącznie dwie godziny;
• czas przeznaczony na wypoczynek, nie więcej jednak niż osiem godzin, jeżeli świadczenie jest wykonywane dłużej niż dwanaście godzin.

 Obowiązkowi świadczeń osobistych nie podlegają:

• żołnierze pełniący czynną służbę wojskową oraz osoby, którym doręczono kartę powołania do tej służby;
• osoby odbywające służbę w obronie cywilnej lub służbę zastępczą;
• osoby wybrane do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej lub organów samorządu terytorialnego na czas trwania kadencji;
• osoby zaliczone do I-ej lub II-ej grupy inwalidów;
• funkcjonariusze Policji, UOP, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej oraz pracownicy Służby Ochrony Kolei, straży przemysłowej i straży pocztowej, sędziowie i prokuratorzy;
• kobiety w ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego oraz osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat ośmiu;osoby sprawujące opiekę nad dziećmi od lat ośmiu do szesnastu lub osobami wspólnie zamieszkałymi, zaliczonymi do I-ej grupy inwalidów albo obłożnie chorymi, jeżeli opieki tej nie można powierzyć innym osobom;
• osoby zatrudnione na stanowiskach kierowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz na stanowiskach w opiece społecznej i placówkach opiekuńczo-wychowawczych. 

ŚWIADCZENIA RZECZOWE

W myśl artykułu 208 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony, na urzędy i instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także na osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych.

Polega on na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony państwa. W myśl ust. 2 tego artykułu świadczenia rzeczowe mogą być wykonywane na rzecz Sił Zbrojnych, jednostek organizacyjnych stanowiących bazy formowania specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych, jednostek organizacyjnych obrony cywilnej oraz jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na potrzeby obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków.

Czas wykonywania świadczeń rzeczowych nie może przekraczać jednorazowo w przypadku pobrania przedmiotu świadczenia:

w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych – 48 godzin;

w związku z ćwiczeniami wojskowymi lub ćwiczeniami w jednostkach przewidzianych do militaryzacji – 7 dni;

w związku z ćwiczeniami w obronie cywilnej lub ćwiczeniami praktycznymi w zakresie powszechnej samoobrony – 24 godzin.

 Przedmiotem świadczeń rzeczowych nie mogą być:

   a) pomieszczenia, środki transportowe, maszyny i inny sprzęt znajdujące się w posiadaniu:

-jednostek organizacyjnych służących bezpośrednio działalności Sejmu i Senatu RP, Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, ministerstw i urzędów wojewódzkich oraz Narodowego Banku Polskiego i banków, a także Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych i Mennicy Państwowej,

-jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych odpowiednio przez Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Szefa ABW, Szefa Agencji Wywiadu oraz Szefa CBA,

 - przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych oraz innych przedstawicielstw i instytucji zrównanych z nimi w zakresie przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, jak również członków tych przedstawicielstw, urzędów i instytucji oraz członków ich rodzin, a także innych osób zrównanych z nimi w zakresie przywilejów i immunitetów, jeżeli nie posiadają obywatelstwa polskiego;

    b) biblioteki, muzea, archiwa i zabytki uznane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za pomniki historii oraz dobra kulturalne, o których mowa w art. 218 ustawy, oraz obiekty wpisane na „listę dziedzictwa światowego” na podstawie Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego;

    c) zbiory naukowe i artystyczne mające charakter publiczny;

    d) świątynie, domy modlitwy oraz pomieszczenia kościołów i innych związków wyznaniowych mających osobowość prawną, wraz ze znajdującymi się w nich przedmiotami przeznaczonymi do wykonywania kultu religijnego;

    e) przedmioty wyłączone spod egzekucji stosownie do przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z wyjątkiem narzędzi prostych oraz środków transportowych;

    f) parki narodowe i rezerwaty przyrody;

    g) przedszkola, domy dziecka, zakłady opiekuńczo-wychowawcze, szkoły specjalne i internaty tych szkół, specjalne ośrodki wychowawcze i szkolno-wychowawcze oraz poradnie psychologiczno-pedagogiczne;

    h) urządzenia i sieci telekomunikacyjne:

ujęte w planach działania, o których mowa w art. 176a ust. 2 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne, przewidziane do użycia na potrzeby jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na potrzeby obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków;

niezbędne do wykonania decyzji nałożonych na przedsiębiorców telekomunikacyjnych przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w trybie określonym w art. 178 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne;

    i) pojazdy samochodowe niedopuszczone do ruchu po drogach publicznych oraz używane wyłącznie do przewozu wewnątrz zakładu, po przedstawieniu przez posiadacza odpowiednich dokumentów. 

ŚWIADCZENIA W RAZIE OGŁOSZENIA MOBILIZACJI I W CZASIE WOJNY

W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny osoby podlegające obowiązkowi świadczeń osobistych i rzeczowych mogą być w każdym czasie powołane do wykonania w ramach tego obowiązku różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz Sił Zbrojnych, obrony cywilnej lub państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na potrzeby obrony państwa (ciąży na nich obowiązek NATYCHMIASTOWEGO wykonania świadczeń w wypadku zaistnienia takiej sytuacji).

Niedoręczenie wezwania nie zwalnia osoby lub posiadacza od natychmiastowego wykonania świadczenia, zgodnie z decyzją którą otrzymał.

Czas wykonania świadczeń osobistych nie może przekraczać jednorazowo 7 dni.

Przedmioty świadczeń rzeczowych podlegają zwrotowi po ustaniu potrzeb ich używania. 

PRZEPISY PRAWNE REGULUJĄCE ŚWIADCZENIA NA RZECZ OBRONY

• Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2018.1459);
• Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 czerwca 2004 r. w sprawie ewidencji wojskowej świadczeń na rzecz obrony (Dz.U. 2004 nr 148 poz. 1556);
• Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ewidencji wojskowej świadczeń na rzecz obrony (Dz.U. 2006 nr 247 poz. 1809);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń rzeczowych na rzecz obrony w czasie pokoju. (Dz.U. 2004 nr 181 poz. 1872);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń rzeczowych na rzecz obrony w czasie pokoju (Dz.U. 2007 nr 175 poz. 1224);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 2004 r. w sprawie świadczeń osobistych na rzecz obrony w czasie pokoju (Dz.U. 2004 nr 229 poz. 2307);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 maja 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń osobistych na rzecz obrony w czasie pokoju (Dz.U. 2008 nr 98 poz. 636);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz obrony w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dz.U. 2004 nr 203 poz. 2081);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz obrony w razie ogłoszenia mobilizacji w czasie wojny (Dz.U. 2007 nr 158 poz. 1109);

 Załączniki